Drachtplanten voor een bijenparadijs!
Op tijd water geven, goed bemesten en op de juiste manier snoeien. Dit zijn enkele aspecten die belangrijk zijn voor een bloeiende tuin. In deze schakel wordt vaak één belangrijk aspect vergeten, namelijk de bij!
Dit kleine beestje zorgt ervoor dat bloemen worden bestoven en dat zich zaden en vruchten kunnen ontwikkelen. Helaas is er de laatste jaren sprake van een wereldwijde bijensterfte. Wil je de bijen en hommels en handje helpen? Zorg dan voor voldoende bloeiende planten en neem bijvriendelijke maatregelen in de tuin.
Het belang van de bij
Wereldwijd zijn er zo'n 20.000 bijensoorten bekend waarvan er 349 soorten voorkomen in Nederland en België. Deze bijen leven van stuifmeel en bloemennectar. Door krimpende natuurgebieden, (overmatig gebruik van) bestrijdingsmiddelen en overbemesting gaat het met zo'n 60% van alle bijensoorten niet goed.
Op het moment dat de bij van bloem naar bloem vliegt om nectar te verzamelen, worden de bloemen bestoven (stuifmeel op stamper) waardoor zich zaden en/of vruchten kunnen ontwikkelen. Tijdens het zoeken naar nectar vervult de bij dus een belangrijke functie. Zonder deze bijen en hommels zouden veel voedselgewassen niet tot ontwikkeling kunnen komen. Met de juiste beplanting (zogenoemde drachtplanten) in de tuin kun je hommels en bijen enorm helpen.
Drachtplanten voor bijen
Bijen en planten hebben elkaar nodig. Bijen leven van de nectar en stuifmeel van de tuinplant. Dankzij de bestuiving door bijen kunnen planten weer zaden en/of vruchten ontwikkelen waardoor de cirkel rond is. In de periode dat bijen rondvliegen, dit is gemiddeld gezien vanaf eind februari tot oktober, is het belangrijk dat er voldoende voedsel te vinden is. Juiste beplanting (drachtplanten) kunnen hierbij een belangrijke functie vervullen. Wil je de bij helpen? Kies dan één of meerdere tuinplanten uit onderstaande selectie van drachtplanten:
- Aruncus dioicus (jun, jul, aug) - wit
- Thymus serpyllum (jun, jul, aug, sep) - paars
- Salvia officinalis 'Berggarten' (jun, jul) - blauw/paars
- Origanum vulgare (jul, aug, sep) - paars/roze
- Stachys byzantina (jun, lul, aug, sep) - paars
- Coreopsis verticillata (jul, aug, sep) - geel
- Aster ageratoides 'Asran' (aug, sep, okt) - blauw/paars
- Achillea millefolium 'Cerise Queen' (jun, jul, aug, sep) - rood/paars
- Ajuga reptans (mei, jun, jul) - blauw
- Campanula persicifolia 'Coerulea' (jun, jul, aug) - blauw/paars
- Euphorbia amygdaloides 'Robbiae' (mrt, apr, mei) - geel
- Lamiastrum galeobdolon 'Florentinum' (mei, jun) - geel
- Malva moschata 'Rosea' (jun, jul, aug) - roze/wit
- Sarcococca confusa (jan, feb, mrt) - wit
- Prunus laurocerasus 'Rotundifolia' (mei, jun) - wit
- Sedum acre (jun, jul, aug) - geel/groen
- Cornus mas (feb, mrt) - geel
- Ilex crenata 'Convexa' (jun, jul) - wit
- Pachysandra terminalis (mrt, apr) - wit
- Helleborus niger (jan, feb, mrt, apr) - wit
- Hypericum calycinum (jul, aug, sep) - geel
- Centaurea montana (mei, jun, jul) - blauw/paars
- Eleagnus ebbingei (aug, sep, okt) - wit
- Hedera helix (sep, okt, nov, dec) - geel/groen
- Viburnum tinus (jan, feb, mrt, apr, mei) - wit
- Allium schoenoprasum (mei, jun) - roze
- Leucanthemum (M) 'Alaska' (jun, jul, aug) - wit
- Digitalis purpurea (mei, jun, jul, aug, sep) - paars
- Verbena bonariensis (mei, jun, jul, aug, sep, okt) - paars/roze
- Buddleja davidii 'Pink Delight' (jul, aug) - paars
Hoe kun je de bij verder helpen?
Naast de keuze in tuinplanten (drachtplanten) die nectar produceren, zijn er ook nog andere maatregelen waarmee je de bijen kunt helpen. Een bijenparadijs kan mede door onderstaande handelingen worden gecreëerd:
- Plant bloembollen om zo in het vroege voorjaar al te kunnen genieten van kleur in de tuin. Voor (wilde) bijen dienen deze bloemen als voedsel.
- Gebruik zo min mogelijk tot géén bestrijdingsmiddelen om insecten, onkruid of plagen te bestrijden. Gebruik milieuvriendelijke manieren om de bij zo min mogelijk te belasten.
- Indien mogelijk, creëer een 'hoekje' in de tuin voor bijen. Kies hierbij een zonnige plek, laat dood hout op de grond liggen en maai niet. Laat het stukje tuin verwilderen waardoor bijen en andere insecten de mogelijkheid hebben om een nest te vormen.
- Verwijder uitgebloeide bloemen zo snel mogelijk uit de plant. Hierdoor kan alle energie van de plant naar nieuwe bloemknoppen gaan.
- Wanneer je een moestuintje hebt met doorgeschoten groente, laat deze dan staan zodat de plant tot bloei kan komen.
- Maak van (afval) hout in combinatie met bijvoorbeeld scherven, riet en stro een bijenhotel. Een handleiding om een bijenhotel te maken vind je hieronder.
Hoe maak je een bijenhotel?
Stap 1: Maak van hout een raamwerk voor het bijenhotel. Bevestig een onderkant en twee zijkanten van brede planken aan elkaar. Om inregenen te voorkomen is het belangrijk dat de bovenkant uitsteekt en iets of wat schuin afloopt. Om het raamwerk te verstevigen maak je met hout een kruis om deze vervolgens aan de achterkant te bevestigen. Bijenhotels hoeven niet per se groot te zijn. Heb je minder ruimte? Geen probleem! Met enkele ingeboorde stammetjes kun je de bij al helpen.
Stap 2: Vul het raamwerk met ingeboorde houtblokken, scherven, holle stengels en ander materiaal waar een bij in zou kunnen nestelen. Geboorde tunnels kunnen het beste een diameter hebben tussen 2-12 millimeter en een diepte van ongeveer 140 millimeter.
Stap 3: Zet het bijenhotel op een zonnige maar beschutte plek in de tuin. Voorkeur gaat hierbij uit naar een iets of wat verhoogde plek zodat andere dieren er minder makkelijk bij kunnen komen. Zorg dat de invliegkant zoveel mogelijk op het zuiden is gericht. Na enkele jaren worden de holtes niet meer gebruikt en kunnen de onderdelen vervangen worden. Gooi ze niet meteen weg maar leg ze eerst een paar maanden in de schaduw. Eventuele bijen die nog in de holtes zitten kunnen deze nog verlaten.